Ukukhulisa Igalikhi Yakho: Umhlahlandlela Ophelele
Kushicilelwe: Disemba 15, 2025 14:33:46 UTC
Kukhona okuthile okumangalisayo ngokutshala igalikhi yakho. Leso sikhathi lapho ukhipha isigaxa esakhiwe ngokuphelele enhlabathini ngemuva kwezinyanga zokunakekelwa ngesineke kuzwakala sengathi uthola ingcebo efihliwe. Igalikhi elikhule ekhaya aligcini nje ngokuletha ukunambitheka okungenakuqhathaniswa okungenakuncintiswana nakho izinhlobo ezithengwa esitolo, kodwa nenqubo ngokwayo ikuxhumanisa nezinkulungwane zeminyaka yesiko lezolimo.
Growing You Own Garlic: A Complete Guide

Kungakhathaliseki ukuthi ungumlimi onolwazi noma usaqala, lo mhlahlandlela uzokuqondisa kukho konke okudingeka ukwazi ukuze utshale igalikhi enhle kakhulu engadini yakho.
Kusukela ekukhetheni izinhlobo ezifanele isimo sezulu sakho kuya ekwazini ukuthi uzovuna nini, sizoxoxa ngesinyathelo ngasinye sohambo lokutshala igalikhi. Uzothola ukuthi kungani ukutshala ekwindla kuveza imiphumela emihle kakhulu, ukuthi ungazinakekela kanjani izitshalo zakho ezikhulayo, kanye nezimfihlo zokulungiswa kahle ukuze zigcinwe isikhathi eside. Ake sihlole futhi siqale indlela yakho eya empumelelweni yokutshala igalikhi!
Kungani Utshala Igalikhi Yakho?
Ukutshala igalikhi yakho kunikeza izinzuzo ezidlulela ngalé kokuba nokudla okuhlala njalo ekhishini lakho. Nasi isizathu sokuthi kufanele ucabangele ukwengeza lesi sitshalo esimangalisayo engadini yakho:
Ukunambitheka Okuphezulu Nekhwalithi
Igalikhi elikhule ekhaya linikeza ukunambitheka okujulile okungenakufaniswa nezinhlobo ezithengwa esitolo. Uma utshala eyakho, ungakhetha izinhlobo ezithandwa kakhulu ngenxa yokunambitheka kwazo okuhlukile—kusukela kokuthambile nokumnandi kuya kokugqamile nokunonga. Ngaphezu kwalokho, uzogwema ukwelashwa ngamakhemikhali okuvame ukusetshenziswa kugalikhi othengiswayo ukuvimbela ukuhluma.
Kuqiza kahle
Ibhalbhu eyodwa yegalikhi ingahlukaniswa ibe yizicucu eziningi, ngasinye sizokhula sibe yibhalbhu entsha. Lokhu kusho ukuthi ukutshalwa kwezimali okuncane kokuqala kungaletha isivuno esikhulu esihlala izinyanga. Okungcono nakakhulu, ungonga izicucu zakho ezinkulu nezinempilo kakhulu zokutshala kabusha, udale umjikelezo ozisekelayo unyaka nonyaka.
Ukusimama
Ukutshala igalikhi yakho kunciphisa umthelela wezemvelo ohlotshaniswa nokulima kwezentengiselwano kanye nezokuthutha. Uzokwazi kahle ukuthi yini eyabangela ukutshala ukudla kwakho, ugweme izibulala-zinambuzane namanye amakhemikhali uma ukhetha. Ngaphezu kwalokho, igalikhi iyisibulali-zinambuzane semvelo esingasiza ekuvikeleni ezinye izitshalo engadini yakho.
Ukufinyelela Okuhlukahlukene
Izitolo zokudla ngokuvamile zinikeza uhlobo olulodwa noma ezimbili zikagalikhi, kodwa uma uzitshalela olwakho, ungazama izinhlobo eziningi ezithakazelisayo ezingatholakali kwezentengiselwano—nganye inokunambitheka okuhlukile, amandla okugcina, kanye nezici zokukhula.
Ukuqonda Izinhlobo Zikagalikhi
Ngaphambi kokuthi uqale ukutshala, kubalulekile ukuqonda izinhlobo ezahlukene zegalikhi nokuthi yiziphi ezizokhula kahle kakhulu esimweni sezulu sakho. Kunezinhlobo ezimbili eziyinhloko zegalikhi, ngayinye inezici ezihlukile kanye nezidingo zokukhula.
I-Hardneck Garlic (i-Allium sativum var. ophioscorodon)
Izinhlobo ze-Hardneck zikhiqiza isiqu esiqinile esiphakathi (i-scape) futhi ngokuvamile zinezingcezu ezimbalwa kodwa ezinkulu ezihlelwe ngendandatho eyodwa ezungeze lesi siqu esiphakathi. Lezi zinhlobo ziqinile kakhulu ekubandeni, okwenza zilungele isimo sezulu sasenyakatho (Izindawo 3-6).
- Ikhiqiza ama-scape adliwayo entwasahlobo okumele asuswe ukuze kwandiswe usayizi we-bulb
- Ngokuvamile ukunambitheka okuyinkimbinkimbi kakhulu, okuqinile
- Ama-clove amakhulu okulula ukuwahluba
- Impilo yokugcina emfushane (izinyanga ezi-4-6)
- Kudinga ukuchayeka emakhazeni ukuze kukhule kahle
Izinhlobo Ezithandwayo Ze-Hardneck: I-Rocambole, I-Purple Stripe, I-Porcelain, Umculo, I-German Red, I-Spanish Roja, I-Chesnok Red

I-Softneck Garlic (Allium sativum var. sativum)
Izinhlobo ze-Softneck yizo ovame ukuzithola ezitolo zokudla. Zinesiqu esiguquguqukayo futhi zikhiqiza izendlalelo eziningi zama-clove anobukhulu obuhlukahlukene. Lezi zinhlobo zifaneleka kangcono ezimweni zezulu ezipholile (Izindawo 7-10) kodwa ezinye zingazivumelanisa nezindawo ezibandayo.
- Ayikhiqizi ama-scape
- Ama-clove engeziwe nge-bulb ngayinye, kufaka phakathi ama-clove amaningi amancane angaphakathi
- Iphrofayili yokunambitheka okuthambile
- Impilo yokugcina enhle kakhulu (izinyanga ezingu-6-9)
- Kungalukwa ukuze kugcinwe izinto zokuhlobisa
Izinhlobo Ezithandwayo Ze-Softneck: I-Artichoke, i-Silverskin, i-California Early, i-California Late, i-Inchelium Red, i-Silver White

Isikhathi Esingcono Kakhulu Sokutshala Igalikhi
Esinye sezici ezivelele kakhulu zokutshala igalikhi uhlelo lwayo lokutshala. Ngokungafani nemifino eminingi yasensimini etshalwa entwasahlobo, igalikhi isebenza kahle kakhulu uma itshalwa ekwindla. Lokhu kunikeza izitshalo isikhathi sokusungula izimpande ngaphambi kokuba zilale ebusika, okuholela ekutheni ama-bulb amakhulu, anambitheke kakhulu ngesikhathi sokuvuna.
Isikhathi Sokutshala Ekwindla Ngokwendawo Yesimo Sezulu
| Isimo Sezulu | Ifasitela Lokutshala | Amanothi |
| Kuyabanda (Zone 3-5) | Ekuqaleni kuka-Okthoba kuya maphakathi | Tshala amasonto angu-4-6 ngaphambi kokuba umhlabathi uqande |
| Okulingene (Zones 6-7) | Maphakathi no-Okthoba kuya ekuqaleni kukaNovemba | Tshala ngemva kwesithwathwa sokuqala esincane |
| Kufudumele (Izindawo 8-9) | Ekupheleni kuka-Okthoba kuya kuNovemba | Tshala uma amazinga okushisa enhlabathi epholile |
| Okushisayo (Izindawo ezingu-10+) | Novemba kuya kuDisemba | Kungadinga ukuphola kusengaphambili esiqandisini |
Kungani Ukutshala Kwasekwindla Kusebenza Kangcono Kakhulu
Igalikhi idinga isikhathi sokuchayeka emakhazeni (ukuvuthwa) ukuze iqalise ukwakheka kwama-bulb ngendlela efanele. Uma itshalwe ekwindla, ama-clove aqala izimpande ngaphambi kokuba ubusika buqale, bese elala phakathi nezinyanga ezibandayo kakhulu. Entwasahlobo, aqala ukukhula ngesistimu yezimpande esezinzile, okuwenza aqale kahle kakhulu kunegalikhi etshalwe entwasahlobo.
Icebiso Elihle: Maka ikhalenda lakho lokutshala cishe emavikini ama-2-3 ngemva kwesithwathwa sokuqala sasekwindla endaweni yakini, kodwa ngaphambi kokuba umhlabathi uqine. Le ndawo emnandi ethatha isikhathi inikeza igalikhi isikhathi esanele sokusungula izimpande ngaphandle kokuhluma ukukhula okuphezulu kakhulu ngaphambi kobusika.
Inketho Yokutshala Entwasahlobo
Nakuba ukutshala ekwindla kungcono, ungatshala igalikhi ekuqaleni kwentwasahlobo ngokushesha nje lapho inhlabathi isilungele ukusebenza. Igalikhi etshalwe entwasahlobo ngeke ibe nenzuzo yokukhula kwezimpande zasebusika, ngakho-ke ama-bulb ngokuvamile azoba mancane, kodwa usazothola isivuno. Uma utshala entwasahlobo, khetha izinhlobo ze-softneck, ezingadingi ukuchayeka emakhazeni amaningi.

Ukukhetha Indawo Efanele Yokukhula
Ukukhetha indawo efanele kubalulekile ekutshaleni igalikhi ephumelelayo. Lesi sitshalo sinezidingo ezithile ezizokunikeza ama-bulb aqinile namnandi uma zihlangatshezwa.
Izidingo Zokukhanya kwelanga
Igalikhi ikhula kahle elangeni eligcwele, idinga okungenani amahora angu-6-8 okukhanya kwelanga okuqondile nsuku zonke. Ezimweni ezishisayo zaseningizimu, umthunzi othile ntambama ungaba usizo, kodwa abalimi basenyakatho kufanele babeke phambili ukuchayeka elangeni okuphezulu.
Izimo Zomhlaba
Igalikhi isebenza kahle kakhulu enhlabathini evulekile, evundile, ekhipha amanzi kahle ene-pH ephakathi kuka-6.0 no-7.0. Inhlabathi yobumba enzima ingabangela ama-bulb angaguquki futhi yandise ingozi yokubola, kanti inhlabathi yesihlabathi ingase ingagcini umswakama nezakhamzimba ezanele.
Ukucatshangelwa kwamanzi
Ukumunca kahle kwamanzi kubalulekile kugalikhi. Inhlabathi egcwele amanzi ingabangela ukuthi ama-bulb abole, ikakhulukazi ngesikhathi sokulala ebusika. Uma ingadi yakho ingenamanzi kahle, cabanga ngokutshala emibhedeni ephakanyisiwe, enikeza ukulawula okungcono kwezimo zenhlabathi kanye nokumunca amanzi.
Ukujikeleza Kwezitshalo
Gwema ukutshala igalikhi ezindaweni lapho ezinye izinhlobo ze-allium (u-anyanisi, ama-leek, ama-shallot) zikhule khona eminyakeni engu-3-4 edlule. Lokhu kusiza ukuvimbela izifo nezinambuzane ezithwalwa yinhlabathi ezithinta umndeni we-allium.
Ukuhlolwa Kwenhlabathi: Ngaphambi kokutshala, cabanga ngokuhlola inhlabathi yakho ukuze uthole amazinga ayo e-pH kanye nezakhamzimba. Lokhu kuzokusiza ukuthi wenze izinguquko ezifanele ukuze udale izimo ezifanele zokukhula kwegalikhi yakho.

Ukulungiselela Inhlabathi Yakho Ukutshala
Ukulungiswa kwenhlabathi ngendlela efanele kungenye yezinto ezibaluleke kakhulu ekutshaleni igalikhi ephumelelayo. Ukuzinika isikhathi sokudala izimo zenhlabathi ezifanele ngaphambi kokutshala kuzoletha izinzuzo ngobukhulu kanye nekhwalithi yesivuno sakho.
Ukulungiswa Okuyisisekelo Kwenhlabathi
Qala ngokufaka amasentimitha angu-2-3 omquba obolile kahle noma umquba osemdala endaweni yakho yokutshala. Lokhu kuthuthukisa isakhiwo somhlabathi, kunezela izakhamzimba, futhi kuthuthukisa umsebenzi owusizo wamagciwane. Enhlabathini yobumba, ukwengeza izinto eziphilayo ezengeziwe kusiza ekuthuthukiseni ukugeleza kwamanzi, kuyilapho inhlabathi yesihlabathi izuza ezicini zokugcina amanzi zomquba.
Ukuvundisa
Igalikhi iwukudla okunzima, ikakhulukazi i-nitrogen. Ngaphambi kokutshala, sebenza kumanyolo we-organic olinganiselayo (njengo-5-5-5) ngokwemiyalelo yephakheji. Abanye abalimi bafaka nokudla kwamathambo (kwe-phosphorus) noma umlotha wokhuni (kwe-potassium) ukusekela ukukhula kwebhalbhu.
Inketho Yombhede Ophakanyisiwe
Uma inhlabathi yakho yendabuko inzima kakhulu noma ingakhiqizi kahle amanzi, cabanga ngokwakha imibhede ephakeme yegalikhi yakho. Ukujula okungamasentimitha angu-8-12 kulungile, kugcwele ingxube yomquba wekhwalithi engu-75% kanye ne-vermiculite engu-25% noma i-perlite ukuze kukhishwe amanzi kahle futhi kudliwe kahle.
Ukukhula Kwesitsha
Igalikhi ingachuma nasezitsheni okungenani ezingamasentimitha angu-8-10 ukujula ezinemigodi yokukhipha amanzi. Sebenzisa ingxube yebhodwe esezingeni eliphezulu elungisiwe ngomquba. Isitsha ngasinye kufanele sibe sikhulu ngokwanele ukuhlukanisa izingcezu ngamasentimitha angu-4-6 ukuqhelelana.
Isinyathelo Ngesinyathelo Umhlahlandlela Wokutshala
Manje njengoba usukhethe uhlobo lwakho lwegalikhi futhi walungisa inhlabathi yakho, sekuyisikhathi sengxenye eyanelisa kakhulu—ukutshala! Landela lezi zinyathelo ukuze uthole imiphumela emihle kakhulu:
- Hlukanisa isigaxa. Hlukanisa ngokucophelela isigaxa sikagalikhi sibe izigaxa ngazinye ngaphambi nje kokutshala (ubuningi bezinsuku ezingu-1-2). Gcina isikhumba esinjengephepha kusigaxa ngasinye singathintekile njengoba sivikela ezifweni ezithwalwa inhlabathi.
- Khetha ama-clove amahle kakhulu. Khetha ama-clove amakhulu futhi anempilo kakhulu okutshala. Ama-clove amakhulu akhiqiza ama-bulb amakhulu. Gcina ama-clove amancane ukuze uwapheke.
- Nquma isikhala. Maka imigodi yokutshala engu-4-6 amayintshi phakathi kwemigqa ehlukaniswe ngamasentimitha angu-10-12. Ukuze utshale ingadi ngokujulile, ungasebenzisa imigqa ehlukanisiwe enesikhala esingu-7 amayintshi.
- Tshala ngokujula okufanele. Gwiba imigodi ejule ngamasentimitha angu-2-3. Ezindaweni ezibandayo, tshala ujule kancane (amasentimitha angu-3-4) ukuze uvikeleke kangcono ebusika.
- Hlela kahle. Beka i-clove ngayinye emgodini wayo, i-edge ecijile ibheke phezulu kanye ne-edge yezimpande ezisicaba ibheke phansi. Lokhu kuqondiswa kubalulekile ekukhuleni okufanele.
- Mboza bese uqinisa. Gcwalisa imigodi ngobumnene ngenhlabathi bese uyiqinisa kancane nxazonke ze-clove ngayinye ukuze ususe amaphakethe omoya ngaphandle kokucindezela inhlabathi.
- Nisela kahle. Nikeza igalikhi yakho esanda kutshalwa amanzi ukuze usize ukugxilisa inhlabathi ezungeze izingcezu futhi uqale ukukhula kwezimpande.
- Faka i-mulch. Mboza indawo yokutshala ngotshani obungamasentimitha angu-4-6, amaqabunga aqoshiwe, noma olunye u-mulch wemvelo. Lokhu kuvikela inhlabathi, kucindezele ukhula, futhi kugcine amazinga omswakama.

Icebiso Lokujula Kokutshala: Umthetho omuhle uwukuthi utshale i-clove ngayinye ekujuleni okulingana nokuphakama kwayo kabili. Ezinhlotsheni eziningi zegalikhi, lokhu kusebenza cishe ngamasentimitha angu-2-3 ukujula.

Ukunakekelwa Kwasebusika Nokunakekelwa Kwasekuqaleni Kwentwasahlobo
Ngemva kokutshala igalikhi yakho ekwindla, kuba nesikhathi sokungasebenzi phakathi nezinyanga zasebusika. Kodwa-ke, kusenezimfuneko ezibalulekile zokunakekelwa phakathi nalesi sikhathi kanye nanjengoba intwasahlobo isondela.
Ukuvikelwa Kwasebusika
I-mulch oyifakile ngesikhathi sokutshala isebenza njengesivikelo esibalulekile sasebusika. Ezindaweni ezibandayo kakhulu (Izindawo 3-5), kungadingeka wengeze ungqimba olwengeziwe lwe-mulch ngemva kokuba umhlabathi uqandisiwe. Lokhu kuvimbela ukugcwala kweqhwa, okungasusa ama-clove emhlabathini ngesikhathi sokujikeleza kokuqandisa.
Ukuvela Kwasekuqaleni
Ungesabi uma ubona amahlumela aluhlaza ehluma ngesikhathi sokushisa kwasebusika. Igalikhi iqinile impela, futhi amahlumela angamelana namazinga okushisa abandayo. Uma amazinga okushisa ehla kakhulu ngemva kokuhluma, ungangeza isembozo esilula se-mulch eyengeziwe ukuze uvikeleke.
Ukuvuka Kwentwasahlobo
Njengoba amazinga okushisa eshisa entwasahlobo, igalikhi izoqala ukukhula ngamandla. Uma usongo lokubanda okuqinile seludlulile (ngokuvamile lapho amazinga okushisa asemini efika njalo ku-40°F/4°C), ungadonsa ingxenye ye-mulch ukuze uvumele inhlabathi ifudumale ngokushesha. Gcina ungqimba oluncane endaweni yalo ukuze ucindezele ukhula futhi ugcine umswakama.
Ukuvundisa Kwasekuqaleni Kwentwasahlobo
Uma ubona ukukhula okusebenzayo kuphinda kuqale entwasahlobo, faka umanyolo ocebile nge-nitrogen. Lokhu kunikeza izitshalo izakhamzimba ezizidingayo ukuze zikhule kahle amaqabunga, okuhlobene ngqo nosayizi webhalbhu. Ukufakwa eceleni kokudla kwegazi, i-emulsion yenhlanzi exutshwe, noma umanyolo wezinto eziphilayo olinganiselayo kusebenza kahle.
Isexwayiso: Yeka ukufaka umanyolo uma ubona ama-bulb eqala ukwakheka (ngokuvamile ngasekupheleni kwentwasahlobo). Ukufaka umanyolo sekwephuzile kungabambezela ukuvuthwa futhi kunciphise ikhwalithi yokugcina.
Ukunakekelwa Kwesizini Yokukhula
Njengoba izitshalo zakho zikagalikhi zikhula entwasahlobo nasekuqaleni kwehlobo, ukunakekelwa okufanele kuzoqinisekisa isivuno esihle kakhulu. Nakhu okufanele ugxile kukho ngesikhathi sokukhula okusebenzayo:
Ukunisela
Igalikhi idinga umswakama oqhubekayo ngesikhathi sokukhula, ikakhulukazi kusukela entwasahlobo kuya ekuqaleni kwehlobo lapho kwakheka amabhalbhu. Nikeza cishe isentimitha elilodwa lamanzi ngesonto lapho imvula inganele. Nisela ngokujulile kodwa kaningi ukuze ukhuthaze ukukhula kwezimpande ezijulile.
Nciphisa ukuchelela uma amaqabunga eqala ukuba phuzi (cishe amasonto ama-2-3 ngaphambi kokuvuna). Lokhu kusiza ukuvimbela ukubola kwama-bulb futhi kuvumela ama-bulb ukuthi aqale ukoma enhlabathini.
Ukulawula Ukhula
Igalikhi ayincintisani kahle nokhula, ngakho-ke ukhula njalo lubalulekile. Qaphela lapho ukhula eduze kwezitshalo zikagalikhi ukuze ugweme ukulimaza izimpande ezingajulile. Ukugcina ungqimba lwe-mulch kusiza ukucindezela ukhula ngenkathi kugcinwa umswakama wenhlabathi.
Ukudonsa ngesandla ngokuvamile kuyindlela ephephile kakhulu yokususa ukhula eduze kwezitshalo zikagalikhi. Ezindaweni ezinkulu phakathi kwemigqa, igeja elingajulile lingasetshenziswa ngokucophelela.
Ukususwa Kwesikhumba
Izinhlobo ze-Hardneck zikhiqiza isiqu esiqhakazayo esibizwa ngokuthi i-scape ngasekupheleni kwentwasahlobo noma ekuqaleni kwehlobo. Lezi ziqu ezigobile kufanele zisuswe uma sezakha iluphu ephelele ukuze ziqondise amandla esitshalo ekwakhekeni kwama-bulbs kunokukhiqizwa kwembewu.
Ungawalahli ama-scape! Amnandi kuma-stir-fries, i-pesto, noma athosiwe njengesidlo sasentwasahlobo esimnandi esinokunambitheka okuthambile kwegalikhi.

Ukuxazulula Izinkinga Ezivamile
Nakuba igalikhi ngokuvamile imelana nezinambuzane nezifo eziningi zasensimini, isengabhekana nezinselele. Ukukwazi ukubona nokuxazulula lezi zinkinga ngokushesha kuzosiza ukuqinisekisa isivuno esiphumelelayo.
Ukuphathwa Kwezinambuzane
| Izinambuzane | Izimpawu | Isixazululo |
| Izimpethu Zika-anyanisi | Izitshalo ezibunayo, ukukhula okubambezelekile, ama-bulb abolayo | Ukushintshanisa izitshalo, ukumboza imigqa, gwema ukutshala enhlabathini lapho u-anyanisi noma igalikhi kukhule khona muva nje |
| Ama-Thrips | Amachashaza asiliva emaqabunga, ukukhula okuphambene | Insipho yokubulala izinambuzane, uwoyela we-neem, wethula izinambuzane eziwusizo |
| Ama-Nematode | Ukukhula okubambezelekile, ama-bulb akhubazekile | Ukushintshanisa izitshalo, ukufaka inhlabathi elangeni, ukutshala ama-marigold njengabangane |
Ukuphathwa Kwezifo
| Izifo | Izimpawu | Isixazululo |
| Ukubola Okumhlophe | Amaqabunga aphuzi, ukukhula kwesikhunta esimhlophe kuma-bulb | Ukushintshaniswa kwezitshalo (iminyaka engaphezu kwemi-5), izitshalo ezingenazo izifo |
| I-Botrytis (Ukubola Kwentamo) | Izicubu ezimanzi emanzini, isikhunta esimpunga | Isikhala esifanele, ukujikeleza komoya okuhle, ukuqiniswa ngokucophelela |
| Ukugqwala | Ama-pustules ansundu ngokuphuzi emaqabunga | Susa izitshalo ezithintekile, thuthukisa ukujikeleza komoya, gwema ukuchelela ngaphezulu |
Ukuvimbela Kubalulekile: Ukuzivikela okungcono kakhulu ezilokazaneni nasezifweni zegalikhi ukuvimbela ngokushintshanisa izitshalo ngendlela efanele, ukutshala imfuyo engenazo izifo, ukugcina umoya ujikeleza kahle, kanye nokwenza inhlanzeko enhle yengadi ngokususa imfucumfucu yezitshalo.

Nini Futhi Indlela Yokuvuna Igalikhi
Ngemva kwezinyanga zokunakekelwa ngesineke, isikhathi sokuvuna igalikhi yakho sifika ekugcineni. Isikhathi sibalulekile—vuna kusenesikhathi kakhulu futhi ama-bulb azoncipha; sekwephuzile kakhulu futhi angase aqale ukuhlukana, okunciphisa ikhwalithi yokugcina.
Isikhathi Sokuvuna
Igalikhi ivame ukulungela ukuvunwa maphakathi nehlobo, cishe ezinyangeni eziyi-7-8 ngemuva kokutshala ekwindla noma ezinsukwini ezingama-90-120 ngemuva kokutshala entwasahlobo. Esikhundleni sokuthembela kuphela ekhalendeni, bheka lezi zinkomba ezibonakalayo:
- Ingxenye engezansi yesithathu kuya kwengxenye yamaqabunga iphenduke yaba phuzi noma nsundu kuyilapho amaqabunga aphezulu ehlala eluhlaza
- Ezinhlotsheni eziningi, lokhu kusho ukuthi amaqabunga aluhlaza angaba ngu-5-6 ahlala phezulu
- Ama-bulb azizwa eqinile futhi akheke kahle uma ecindezelwa kancane enhlabathini
- Uma umba isibani sokuhlola, izingcezu kufanele zigcwalise izikhumba ngokuphelele, kanti izingcezu zangaphandle kufanele zibe ziphelele.
Inqubo Yokuvuna
- Khetha usuku olomile. Vuna lapho inhlabathi isomile ukuze kube lula ukumba futhi kuncishiswe isikhathi sokuhlanza.
- Khulula inhlabathi. Sebenzisa ifoloko noma ifosholo engadini ukuze ukhulule inhlabathi ezungeze isitshalo ngasinye, usebenze cishe ngamasentimitha angu-1.5 ukusuka esiqwini ukuze ugweme ukulimaza ama-bulb.
- Phakamisa ngokucophelela. Donsa isitshalo ngasinye kancane enhlabathini ekhululekile, uqaphele ukuthi ungalimazi ama-bulb noma uphule iziqu.
- Gcina iziqu zinamathele. Shiya izimpande neziqu zinjalo ngesikhathi sokubola.
- Hlanza inhlabathi eningi kakhulu. Susa inhlabathi ekhululekile ngobumnene, kodwa ungawagezi ama-bulb ngoba umswakama ungadala ukubola.
Okubalulekile: Ungashiyi igalikhi evuniwe elangeni eliqondile isikhathi esingaphezu kwehora, njengoba lokhu kungabangela ukushisa kwelanga futhi kunciphise ikhwalithi yokugcina.

Ukwelapha Nokugcina Isivuno Sakho
Ukuqina nokugcina kahle kubalulekile ukuze kulondolozwe ukunambitheka kwegalikhi yakho futhi kwandise isikhathi sayo sokuphelelwa yisikhathi. Inqubo yokuqina ivumela izendlalelo zangaphandle ukuthi zome futhi zakhe izimbozo ezivikelayo ezizungeze ama-bulb.
Inqubo Yokwelapha
- Thola indawo efanele. Khetha indawo efudumele, eyomile, enomoya omuhle kude nelanga eliqondile. Izimo ezifanelekile zingama-70-80°F (21-27°C) kanye nomswakama ongu-50-60%.
- Hlela ukujikeleziswa komoya. Ungakwazi: Ukulengisa izinqwaba zezitshalo ezingu-8-10 eduze kweziqu zazo. Beka izitshalo ngesendlalelo esisodwa ezikrinini noma kuma-rack. Sebenzisa ifeni endaweni ephansi ukuze ugcine ukunyakaza komoya
- Vumela isikhathi esanele. Ukwelapha kuvame ukuthatha amasonto ama-2-4, kuye ngamazinga omswakama. Igalikhi ilapheka kahle uma: Izimpande zomile futhi ziqhekeka. Iziqu zomile ngokuphelele. Izingqwembe zangaphandle zifana nephepha futhi ziqinile. Ama-bulb azizwa eqinile futhi omile.

Ukulungiselela Isitoreji
Uma sekuqediwe ukugaywa, lungiselela igalikhi yakho ukuze igcinwe isikhathi eside:
- Sika izimpande zibe yi-1/4 intshi ukusuka esisekelweni sesibani
- Ngezinhlobo ze-softneck, luka iziqu noma uzinqume zibe ngamasentimitha angu-1-2 ngaphezu kwe-bulb
- Ngezinhlobo ze-hardneck, sika iziqu zibe ngamasentimitha angu-1-2 ngaphezu kwe-bulb
- Susa ngobumnene noma yimuphi umhlabathi osele, kodwa gcina izimbozo zangaphandle ezivikelayo zingathintekile
- Beka eceleni ama-bulb akho amakhulu, anempilo kakhulu ukuze utshale kabusha ekwindla
Izimo Zokugcina
Izimo ezifanele zokugcina zizokwenza impilo yegalikhi yakho ibe ngcono kakhulu:
- Gcina endaweni epholile, eyomile, emnyama enomoya omuhle
- Izinga lokushisa elifanele lingu-55-65°F (13-18°C) kanye nomswakama ongu-40-60%.
- Gwema ukufaka igalikhi efrijini, njengoba ukubanda kanye nomswakama kungabangela ukuhluma
- Gcina kude no-anyanisi, okungathinta ukungalali kwegalikhi
- Hlola njalo bese ususa noma yiziphi izigaxa ezibonisa izimpawu zokuhluma noma ukuthamba
Ukonga Igalikhi Ukuze Utshale Esikhathini Esizayo
Esinye sezici ezizuzisa kakhulu zokutshala igalikhi yikhono lokuzigcinela "imbewu" yakho ukuze itshalwe esikhathini esizayo. Lokhu kudala umjikelezo wokuziphilisa futhi kuvumela igalikhi yakho ukuthi izivumelanise nezimo zakho zokukhula ezithile ngokuhamba kwesikhathi.
Ukukhetha Imbewu Kagalikhi Engcono Kakhulu
Uma ukhetha ukuthi yimaphi ama-bulb ongawagcina ukuze uwatshale kabusha, bheka lezi zimfanelo:
- Usayizi: Khetha amabhalbhu amakhulu kunawo wonke, akheke kahle kakhulu
- Impilo: Khetha amabhalbhu angenazo izifo, umonakalo, noma izindawo ezithambile
- Ukuphelela: Bheka ama-bulbs anama-clove wonke aphelele futhi anamathele ngokuqinile epuletini eliyisisekelo
- Izici zohlobo: Khetha amabhalbhu amelela kahle izici ezifiselekayo zalolo hlobo
Isitoreji Kuze Kufike Isikhathi Sokutshala
Imbewu yegalikhi idinga ukucatshangelwa okukhethekile ukuze ihlale iphila:
- Gcina imbewu kagalikhi ngokwehlukana nokudla kwakho
- Gcina ama-bulbs ephelele kuze kube yizinsuku ezingu-1-2 ngaphambi kokutshala
- Gcina izimo zokugcina ezifanele (55-65°F kanye nomswakama ongu-40-60%)
- Ngezinhlobo ze-hardneck ezidinga ukuhlukaniswa okubandayo, thuthela endaweni epholile (cishe ama-40°F) cishe amasonto angu-4-6 ngaphambi kokutshala
Icebiso Lokuthuthukisa Igalikhi: Ngokukhetha njalo ama-bulb amakhulu nanempilo kakhulu ukuze utshale kabusha unyaka nonyaka, uzothuthukisa kancane kancane ukusebenza kwegalikhi yakho ezimweni zakho ezithile zokukhula—inqubo ebizwa ngokuthi “ukucindezela kokukhetha” abalimi abaye bayisebenzisa amakhulu eminyaka.

Uhlu Lokuhlola Lokuqala Okusheshayo Lokukhulisa Igalikhi
Izinyathelo Ezibalulekile Zokuphumelela Kokukhulisa Igalikhi
Ukulungiselela Ikwindla (Septhemba-Novemba)
- Khetha izinhlobo ezifanele isimo sezulu sakho
- Lungisa inhlabathi evundile nekhipha amanzi kahle ngomquba
- Hlukanisa ama-bulb abe yizicucu izinsuku ezingu-1-2 ngaphambi kokutshala
- Izitshalo ezinamaqabunga angamasentimitha angu-2-3 ukujula, amasentimitha angu-4-6 ukuqhelelana
- Nisela kahle emva kokutshala
- Faka amasentimitha angu-4-6 e-mulch ukuze uvikeleke ebusika
Ukunakekelwa Kwentwasahlobo/Ihlobo (Mashi-Julayi)
- Susa i-mulch eningi uma ukukhula kuqala kabusha
- Faka umanyolo ocebile nge-nitrogen ekuqaleni kwentwasahlobo
- Gcina amanzi anele kahle (1 intshi ngesonto)
- Susa ama-scape ezinhlotsheni ze-hardneck
- Yeka ukuchelela amasonto amabili kuya kwamathathu ngaphambi kokuvuna
- Vuna uma kusele amaqabunga aluhlaza angu-5-6
- Yelapha amasonto ama-2-4 endaweni efudumele, eyomile
Ukujabulela Izithelo Zomsebenzi Wakho
Ukutshala igalikhi yakho kuwuhambo olukuxhumanisa nezinkulungwane zeminyaka yesiko lezolimo. Kusukela esenzweni esilula sokutshala i-clove ekwindla kuya ekwanelisekeni kokuvuna ama-bulb agcwele ehlobo elilandelayo, isinyathelo ngasinye siletha imivuzo yaso. Ukubekezela okudingekayo kungaphezu kokukhokhelwa ukunambitheka okuhle, ikhwalithi, kanye nokuhlukahluka ozokujabulela ekuvunweni kwakho kwasekhaya.
Njengoba uba nolwazi oluthe xaxa, ungesabi ukuzama izinhlobo ezahlukene, amasu okukhulisa, ngisho nokugcina imbewu yakho. Ngokuhamba kwesikhathi, igalikhi yakho izozivumelanisa nezimo zakho zokukhula, okungenzeka ibe namandla futhi inambitheke kakhulu ngesizini ngayinye edlulayo.
Kungakhathaliseki ukuthi usebenzisa isivuno sakho ukudala ukudla okumnandi, ukwabelana nabangani nomndeni, noma ukonga ama-clove okutshala ngonyaka ozayo, igalikhi elikhule ekhaya limelela esinye sezitshalo ezanelisa kakhulu neziwusizo kubalimi basekhaya. Ngakho-ke funda, hlamba izandla zakho, futhi ujabulele umhlaba omuhle wokutshala igalikhi yakho!

Ukufunda Okuqhubekayo
Uma ukujabulele lokhu okuthunyelwe, ungaphinda uthande lezi ziphakamiso:
- Umhlahlandlela Wezinhlobo Ezinhle Kakhulu Zokukhulela Wena
- Umhlahlandlela Wokukhulisa Izitshalo ze-Aloe Vera Ekhaya
- Umhlahlandlela Ophelele Wokukhulisa I-Basil: Ukusuka Embewini Kuya Ekuvuneni
